Rynek Rzeszów

Home/Atrakcje turystyczne/Rynek Rzeszów

Rzeszów to położone w południowo-wschodniej Polsce miasto, będące stolicą województwa podkarpackiego. Pełni liczne funkcje, w tym głównego ośrodka handlowo-usługowego, przemysłowego, kulturalnego i akademickiego w regionie. Posiada wiele zabytków, w tym restaurowany Rynek i zasługujący na uwagę Ratusz.

Historia Rynku w Rzeszowie

Rynek stanowi najważniejszy punkt staromiejskiej zabudowy Rzeszowa. Jest to nierównomierny czworobok o wymiarach około 100 metrów na 50 metrów. Jego obecny wygląd odbiega nieco od pierwotnego. Teren jest większy i brak na nim zabudowy, która kiedyś znajdowała się po jego wschodniej stronie. Z naroży Rynku wybiega kilka ulic: Adama Mickiewicza i Przesmyk w kierunku wschodnim, Baldachówka i Juliusza Słowackiego w kierunku południowym, Tadeusza Kościuszki i Matejki w kierunku zachodnim. Południowa, wschodnia i północna pierzeja rynku zabudowana jest poprzez jednopiętrowe i dwupiętrowe kamieniczki z XV-XIX wieku. W zachodniej pierzei stoi jedynie Ratusz.

Poprzedni rynek spłonął doszczętnie wraz z otaczającymi go budynkami podczas wielkiego pożaru, który wybuchł w roku 1842. Późniejsza budowa i przebudowa kamienic odbywała się stopniowo. Początkowo prawdopodobnie drewniane, później powoli, od dołu, czyli piwnic, a następnie parterów aż po górne kondygnacje zamieniały się w murowane. Ostateczny ich wygląd utrwalił się na przełomie XIX i XX wieku. Obecny stan kamienic jest bardzo różny – od świetnie zachowanych do kompletnych ruin.

Przez wiele lat zaniedbywane zabytki przy dodatkowym utrudnieniu, jakim były znajdujące się pod ziemią wyrobiska, sprawiające, że teren osuwał się i opadał, zaczęły stanowić realne zagrożenie dla mieszkańców miasta. Miano je nawet całkowicie rozebrać. W ostatnich latach jednak, również dzięki dofinansowaniom z Unii Europejskiej zaczęto stopniowo zabezpieczać i remontować rynek i znajdujące się na nim obiekty. Pozwoliło to także rozpocząć zakrojone na szeroką skalę badania architektoniczno-archeologiczne. Dzięki nim okazało się, że kamienice są około 200 lat starsze, niż sądzono, a pierwotny rynek miał inny kształt i położony był niżej.

Zabytkowy Ratusz na Rynku

Ratusz na rynku w RzeszowiePierwszy ratusz z piwnicami, gdzie sprzedawano miód i wino, istniał w Rzeszowie najprawdopodobniej już w XIV wieku. Zakłada się, że spłonął podczas licznych wtedy pożarów wzniecanych głównie w czasie najazdów i napadów. Nowy ratusz na wzór niewielkiego budynku z gankiem, został zbudowany przed 159 z polecenia Mikołaja Spytka Ligęzy. Najazd Jerzego Rakoczego zniszczył i ten budynek. Miało to miejsce w 1657 roku.

Około roku 1730 ówczesny ratusz, jak wskazuje zachowana dokumentacja, był remontowany i rozbudowany. Nie wiadomo czy w nowej budowli zawierały się elementy starej, czy też powstała od podstaw. W 1900 roku zakończono budowę kolejnego ratusza z heraldycznym orłem na ścianie i pięknym zegarem.

Urządzono na piętrze dużą i wygodną salę obrad. Budynek ucierpiał znacznie w trakcie II wojny światowej. Gruntowny remont oraz rekonstrukcję i modernizację wnętrz przeprowadzono w latach 1993-1996.

Budowle przy Rynku w Rzeszowie i ich podziemia

Jedną z ciekawszych budowli przy rzeszowskim Rynku jest kamienica nr 19, „Dom Polonii”. Wyróżnia się ona interesującą klasycystyczną elewacją, a jej rodowód sięga początkami okresu średniowiecza. Odkryto również 10 piwnic i 7 pomieszczeń podziemnych. Jest tam też szeroki murowany korytarz prowadzący bezpośrednio pod płytę Rynku. Nie wiadomo jednak do czego był on potrzebny.

Już w XIV wieku miasto Rzeszów uzyskało przywilej składowania różnych towarów. Z powodu braku miejsca zaczęto to robić w kopanych pod budowlami zgromadzonymi przy Rynku podziemiach. Obecnie jest tam Podziemna Trasa Turystyczna. Opiekuje się nią Rzeszowskie Muzeum Okręgowe.

15 grudnia 2016|