Rynek Kościuszki Białystok

Home/Atrakcje turystyczne/Rynek Kościuszki Białystok

Białystok jest stolicą Podlasia i jednym z największych miast na północnym wschodzie naszego kraju. Okazał się najlepszym polskim miastem do życia w 2016 roku według Eurobarometru przygotowanego przez Komisję Europejską. Jest miejscem, gdzie spotyka się i wspólnie funkcjonuje wiele kultur. Sprawia to, że mieszkańcy znani są z życzliwości i wizyta w tym mieście należy do przyjemności. Białostocki Rynek Kościuszki stanowi jedno z ulubionych miejsc spotkań mieszkańców.

Rynek Kościuszki prawdziwym centrum Białegostoku

Najbardziej reprezentatywna i centralna promenada w mieście, czyli właśnie Rynek Kościuszki, swój obecny kształt zawdzięcza Janowi Klemensowi Branickiemu, który w 1753 roku zajął się jej odbudową po tym, jak rynek, wraz z wieloma innymi obiektami Białegostoku, spłonął w pożarze.

W ostatnich latach Rynek przeszedł transformację, zniknął zadrzewiony skwer, fontannę znajdującą się poprzednio przed Ratuszem przesunięto, co spowodowało, że plac zamienił się w deptak. Zachował jednak nietypowy trójkątny kształt nadany mu przez rozwidlenie dróg do Suraża i Choroszczy.

Do najważniejszych zabytków na białostockim Rynku Kościuszki należy Ratusz. Ratusz z wieżą zegarową – późnobarokowa budowla wzniesiona w latach 1745-1761 – nie stanowił nigdy siedziby władz miasta. Białystok bowiem był prywatną miejscowością magnata Jana Klemensa Branickiego, który pretendował do polskiej korony. Do czasów II wojny światowej Ratusz pełnił więc funkcję centrum handlowego. Magnat wykorzystywał ten budynek do celów reprezentacyjnych, gromadził wokół niego swoich poddanych, kiedy chciał im coś ogłosić. Projektantem tej okazałej budowli, z interesującymi narożnymi alkierzami, był Jan Henryk Klemm. Obecnie Ratusz stał się siedzibą Muzeum Podlaskiego prezentującego eksponaty związane z historią Białegostoku i Podlasia, a także kolekcją obrazów, między innymi Jana Matejki, Olgi Poznańskiej, i Józefa Chełmońskiego.

Kościół Farny, Bazylika i fontanna

Kościół Farny w BiałymstokuStary Kościół Farny jest późnorenesansową budowlą z barokowym wnętrzem. Nad wejściowymi drzwiami podziwiać można piękny zabytkowy portal. W środku na uwagę zasługują osiemnastowieczne organy i pomnik Jana Klemensa Branickiego, będący jednym z najpiękniejszych przykładów rzeźby nagrobkowej drugiej połowy XVIII wieku.

Obok kościoła mieści się białostocka Archikatedra w stylu neogotyckim, wzniesiona w latach 1900-1905. Budynek imponuje wielkością i przyciąga turystów swoją ciekawą historią. W czasach, kiedy budowa kościołów katolickich była zabroniona przez cara i odmówił on utworzenia katedry, powiedziano mu, że w takiej sytuacji rozbudowany zostanie jedynie stary kościół. Powstała w ten sposób „przybudówka” jest w rzeczywistości 10 razy większa od starego kościoła. Elementami najbardziej charakterystycznymi dla tej budowli są dwie strzeliste wieże oraz czerwona cegła, która posłużyła za budulec.

Fontanna pojawiła się na rynku w 1892 roku, a 8 lat później została ozdobiona rzeźbą trzech młodzieńców, stanowiących symbole muzyki, rolnictwa i rybołówstwa. Zostały one skradzione w 1996 i nigdy ich nie odnaleziono. Te, które stoją obecnie, są kopiami poprzednich.

Świeckie zabytki na Rynku Kościuszki

Ciekawym obiektem przy rynku jest hetmańska zbrojownia, tak zwany Cekhauz, budowany w latach 1795- 1807. To barokowo-klasycystyczny budynek, w kształcie typowego XVIII-wiecznego szlacheckiego dworku. Nie służył jednak nigdy jako zbrojownia, a magazyn do przechowywania strażackiego sprzętu. Dziś mieści się tutaj Wojewódzkie Archiwum Państwowe.

Naprzeciwko zbrojowni stoi pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, zaprojektowany przez Jana Wakulińskiego. W latach 1990-2008 stał przed Ratuszem. Ostatecznie umieszczono go w tym samym miejscu, gdzie w 1921 roku Józef Piłsudski odbierał uroczystą defiladę wojskową, podczas oficjalnej wizyty w Białymstoku.

Kolejnym zabytkiem na rynku Kościuszki jest dawna austeria czyli karczma – obecnie restauracja Astoria. Jest to dwukondygnacyjna budowla, z mansardowym dachem z lukarnami i ściętym narożem z balkonem, który dodatkowo ozdobiony został portykiem. Wejście wspierają dwie ozdobne kolumny.

Zachodnia pierzeja Rynku Kościuszki

Za najbardziej efektowną uważa się pierzeję zachodnią rynku Kościuszki, przy której stoją kolorowe kamienice. Kryją one galerię oraz najczęściej odwiedzaną przez plastyków kawiarnię – Marszand. W ciepłe, bezdeszczowe dni malarze wystawiają tu swoje dzieła, próbując zachęcić przechodniów do ich zakupu.

Elewacje budynków zdobią dekoracje wykonane techniką sgraffito. Spotkać się tam można z elementami roślinnymi, wizerunkami zwierząt oraz postaciami muz wraz z ich atrybutami, a także portretami ludzi zasłużonych dla regionu, do których należą:

  • ks. Krzysztof Kluk – przyrodnik,
  • Adrian Krzyżanowski – matematyk, fizyk i historyk,
  • Księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska – reformatorka działająca w oświeceniu,
  • Antoni Stanisław Waga – entomolog,
  • Krzysztof Lach Szyra – literat i politolog.

Rynek wyłączony jest z ruchu kołowego, choć w jego bliskim sąsiedztwie znajdują się liczne przystanki autobusowe, co ułatwia dotarcie do niego mieszkańcom i turystom.

Imprezy kulturalne na białostockim Rynku Kościuszki

W Białymstoku Rynek jest również miejscem, gdzie odbywają się liczne imprezy o charakterze kulturalnym, takie jak na przykład festiwale, pokazy teatrów ulicznych, dni kultury studenckiej – Juwenalia, dni miasta Białystok. Ponieważ mieszkańcy tego miasta wywodzą się z różnych kultur, nie brak tam wydarzeń tematycznych, takich jak Święto Kultury Białoruskiej, Festiwal Kultury Ukraińskiej czy Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej. Na głodnych spacerowiczów, w funkcjonujących na Rynku restauracjach, czeka specjał białostocczyzny – ziemniaczana kiszka i babka kartoflana.

Rynek Kościuszki, który ucierpiał najpierw w pożarze, a potem w trakcie II wojny światowej, odradzał się i powracał w pełnej krasie, by służyć miastu jako wizytówka Białegostoku.

13 grudnia 2016|