Rynek główny w Krakowie

Home/Atrakcje turystyczne/Rynek główny w Krakowie

Rynek Główny w Krakowie to jedna z najbardziej niezwykłych atrakcji tego typu nie tylko w samym mieście, ale w całej Europie. Imponująca powierzchnia 40 000 metrów kwadratowych służy organizowaniu niezwykle klimatycznych imprez kulturalnych, a w przeszłości ważnych wydarzeń historycznych. To tam złożono hołd pruski i to na Rynku przysięgę składał Tadeusz Kościuszko.

Jak wygląda Rynek Główny w Krakowie?

Regularny kwadrat u zbiegu jedenastu ulic, przez który przebiega trakt królewski, w średniowieczu był najważniejszym szlakiem komunikacyjny miasta. Od wschodu przylega do Rynku Głównego plac Mariacki, w południowej części u wylotu ulicy Grodzkiej znajduje się mały kościół Świętego Wojciecha, w północnej części kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czyli Mariacki.

Bazylika Mariacka, w której znajduje się sławny ołtarz Wita Stwosza, słynie również z faktu, że z Hejnalicy – wyższej wieży kościoła– o każdej pełnej godzinie rozlega się charakterystyczny dla Krakowa hejnał.

Centralne miejsce zajmują zabytkowe Sukiennice. Nadal można tu kupić wiele polskich wyrobów, takich jak pamiątki, ubrania, biżuterię, wyroby skórzane czy szachy.

Również na rynku znajduje się pomnik Adama Mickiewicza, przez krakowian nazywany „Adasiem”, który stanowi główny punkt spotkań zarówno par, jak i całych grup, przez co jest stale mocno oblegany.

Wieża Ratuszowa, mieszcząca w sobie siedzibę oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, zapewnia wspaniały widok panoramiczny.

Całości dopełniają urokliwe kamienice, a także liczne stragany z kwiatami oraz kilka wmontowanych w płytę Rynku tablic pamiątkowych. Spacerujący tam turyści często słyszą tupot końskich kopyt zaprzężonych do bryczek, w których chętni na przejażdżkę mogą usłyszeć historię tego starego miasta.

Pod rynkiem istnieją olbrzymie piwnice, w tym znana Piwnica pod Baranami, kawiarnia pod Ratuszem, mini-muzeum archeologiczne, teatr Maszkaron czy hala średniowieczna. Pod Sukiennicami znajduje się również inna duża przestrzeń podziemna zwana Bogatymi Kramami

Sukiennice na Rynku głównym w Krakowie

Powstanie Rynku Głównego

Rynek Główny został wytyczony w 1257 roku i cechuje się charakterystyczną budową. Dotyczy to trzech ulic wychodzących pod prostym kątem z każdej pierzei placu i czwartej – Grodzkiej – o lejowatym ujściu, w miejscu którego powinny występować dwie prostopadłe do siebie ulice. W XIII wieku Rynek Główny nie miał być wolnym pustym placem, ale miejscem handlu. Poza nim nic nie wolno było sprzedawać ani kupować. Należał w całości do króla, aż do czasów Kazimierza Wielkiego, który zrzekł się praw do większości obiektów na Rynku i przekazał je miastu.

Rynek okolony był ulicą, która w znakomitej większości pokrywała się z ówczesną. Cztery ulice przecinające pierzeje rynkowe wyznaczały tym samym linię podziału rynku i całego miasta na cztery podstawowe kwartały administracyjne:

  • Grodzki,
  • Garncarski,
  • Rzeźniczy,
  • Sławkowski.

W drugiej połowie XIII wieku zostały wzniesione Sukiennice, w swojej pierwotnej wersji, oraz Kramy Bogate, służące do handlu towarami luksusowymi. Na przełomie XIII i XIV wieku zaczęto budować miejski ratusz. Większość murowanych kamienic powstała jeszcze w XIV wieku. Wtedy też wybudowano budynek Wielkiej Wagi, oraz budynek Małej Wagi. Król Kazimierz Wielki ufundował również nowy budynek Sukiennic. Znajdujący się w nim ciąg kramów zamykały tak zwane postrzygalnie, czyli pomieszczenia służące do pomiaru sukna. W miejscu, gdzie obecnie najczęściej rozkłada się scenę, stał spichlerz. Pozostałą przestrzeń wypełniały liczne kramy, na których handlowano ołowiem, węglem, solą, był tam też targ kurzy i targ żydowski.

Rynek w czasach renesansu i baroku

W czasach renesansu i wczesnego baroku Rynek Główny przeżywał prawdziwy rozkwit. Obok funkcji handlowej zaczął pełnić funkcję związaną ze świeckimi i religijnymi obrzędami. Rynek był wówczas areną wydarzeń politycznych, odbyło się tam na przykład złożenie polskiemu królowi hołdu przez pruskiego księcia, przysięga wojskowa na wierność Konstytucji 3 maja, przysięga Tadeusza Kościuszki rozpoczynająca powstanie. Tutaj też odbywały się bale na cześć Napoleona, wybuchła rewolucja krakowska i Wiosna Ludów.

Rynek był również miejscem odbywania kar cielesnych, w tym kary śmierci, na przykład poprzez ścięcie. Do okaleczania skazańców używano noża, który obecnie zawieszony jest w przejściu w Sukiennicach.

Charakter architektoniczny rynku także uległ zmianie. Zniszczone podczas pożaru Sukiennice odbudowano, ale już w stylu renesansowym, podobnie, jak otaczające go kamienice. Handel stopniowo lecz nieubłaganie wydostawał się poza obręb placu rynkowego, a na parterach budynków mieszkalnych powstawały sklepy i magazyny. W rynkowych kamienicach i pałacach znajdowały siedzibę pierwsze instytucje państwowe, takie jak kantor bankowy czy poczta.

Jakie zmiany nastąpiły od XVIII wieku na Rynku Głównym w Krakowie?

Pod koniec XVIII rynek znowu zaczął się zmieniać, odnowiono sukiennice, rynek pokryto brukiem, rozebrano spichlerz i ratusz, pozostawiając jedynie wieżę, zlikwidowano rynkowe kramy. XIX wiek był czasem, kiedy zmieniał się wygląd kamienic, a także kiedy budowano nowe.

Oficjalnie swoją dwuczłonową nazwę Rynek uzyskał w roku 1882. W tym też roku uruchomiono pierwszą w Krakowie linię wąskotorowego tramwaju konnego, którego trasa przebiegała przez Rynek Główny. Z czasem krzyżowały się tu kolejne linie tramwajowe. W 1951 władze miasta zdecydowały się jednak na usunięcie torowisk w celu przywrócenia dawnego charakteru placu.

Pomnik Adama Mickiewicza stanął na rynku w 1898 roku. W 1979 Rynek został zamknięty dla ruchu samochodów.

Obecnie nadal przeprowadza się prace renowacyjne i remontowe.

Rynek Główny to chluba Krakowa i jego piękna wizytówka. W 1978 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Unesco. Nie bez powodu również zalicza się go do jednego z siedmiu cudów Polski.

13 grudnia 2016|